Hipofiz bezi kafa kaidesinde sella tursika içinde yerleşmiş, ortalama 0,6 gr ağırlığında bir endokrin bezdir. Vücudun endokrin işlevlerini, salgıladığı prolaktin, GH, ACTH, LH, FSH, vazopresin ve oksitosin gibi hormonlarla sağlar. Ayrıca diğer hedef endokrin organları bağlı bulunduğu Hipotalomo-Hipofizer aks ile kontrol eder.

Hipofiz hastalıklarının önemli bir kısmını Hipofiz Adenomları olarak bilinen tümörleri oluşturur. Bütün beyin tümörlerinin %10-15’ini hipofiz adenomları oluşturur. Epidemiyolojik olarak yıllık insidansı 100.000 de 6 vakadır.
Hipofiz adenomlarının aşırı hormon salgılanmasıyla  görülen, en sık rastlanan 3 tipi Prolaktinoma, Akromegali ve Cushing hastalığıdır. Bu hastalıklarda görülen semptomlar ve bulgular; adet görememe, doğurganlığın kaybolması, aşırı büyüme (dev hastalığı), artritler, hipertansiyon, kalp hastalıkları, obezite, diabetes melitus, diabetes insipidus ve osteoporozdur.Ayrıca kitle basısı etkisiyle baş ağrıları, görme kayıpları ve çeşitli endokrin fonksiyon yetmezliklerine sebeb olabilirler.

Günümüzde bu hastalıkların tedavisinde 3 yöntem uygulanmaktadır. 

1. Medikal tedavi (çeşitli ilaç tedavilerini içeren)

2. Cerrahi tedavi 

3. Radyocerrahi
 
Prolaktinomalarda ilk seçenek ilaç tedavisi, akromegali ve cushing hastalığında ise ilk seçenek cerrahi olup tedavi sağlanamayan hastalarda sırasıyla diğer tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.

Bu tedavilerin ekonomik maliyetine bakılınca, özellikle akromegali hastalarında ilaç tedavi giderlerinin yüksek rakamlara ulaştığı görülmektedir. Akromegalinin milyonda 40-60 oranında görüldüğü ve her yıl bir milyon kişi içerisinde 3 yeni akromegali tanısı konulduğu bilinmektedir. Ülkemizde 4000 den fazla akromegali hastası olduğu bildirilmektedir. Tedavide yaygın olarak kullanılan ilaçlar octreotid ve lanreotid olup Pegvisomant daha az kullanılmaktadır. İlk 2 ilaç aylık dozlarda kullanılıp 12 ay uygulanmaktadır. Hasta başına maliyeti 30.000 Tl civarındadır. Pegvisomant ta bu oran 100.000 TL civarındadır. Ülkemizde bu ilaç tedavisini kullanan hasta sayısı 2100 olup sadece bu ilaçlar için yıllık gider toplamı 70.000.000 TL civarındadır. Bu hastaların çoğunda bu tedavi ömür boyu sürmektedir. Prolaktinoma, Cushing hastalığı  vd. hipofiz adenomlarında kullanılan medikal, cerrahi, radyoterapi-radyocerrahi (Gama Knife) gibi tedavi yöntemleriyle birlikte, bu giderin çok yüksek rakamlara ulaştığı bir gerçektir.

Özellikle medikal tedavinin çok pahalı olduğu akromegali grubu başta olmak üzere ucuz (ortalama hasta fatura bedeli 3.000 TL) ve etkili bir tedavi yöntemi olan cerrahinin başarı şansı ve etkinliğini artırmak üzere Kocaeli Üniversitesi’nde dünyadaki uygulamalarla eş zamanlı olarak 1997 yılında “nöroendoskopi ünitesi” kurulmuştur. KOÜ Tıp Fakültesi endoskopik transsfenoidal cerrahi tekniği ilk uygulayan merkezlerden birisi olmuştur.

Bu yeni teknik 1997 (Eylül)-2014 (Temmuz)  yılları arasında 1000 hastada uygulanmıştır. Tekniğin başarı ve sonuçları ulusal ve uluslar arası bildiri, konferans, yayınlar ve kitap bölümleri ile tüm bilim çevreleri ile paylaşılmıştır.
Ülkemizde hipofiz alanında araştırma yapan merkezler henüz oluşmamıştır. Üniversitemiz Nöroşirürji Ana bilim dalında yoğun araştırmalar yapılmaktadır. Edindiğimiz deneyimler ışığında hipofiz konusunda 3 temel araştırma ve geliştirme alanı tespit edilmiştir.

Bu alanlarda;

Hipofizer aksın mikroanatomik, histolojik, ultrastüktürel ve genetik özelliklerinin araştırılması (multidisipliner çalışma)

Hipofiz adenomlarının biyolojik karakteri, invazyon ve atipi özellikleri, cerrahi tekniklerin geliştirilmesi ve etkinliğinin arttırılması, medikal tedavi ve radyocerrahi tedavisinin etkisi, yan etkileri ve maliyet analizlerinin araştırılması

Yeni uygulanan endoskopi tekniği ile ilgili olarak , elektro-optik mühendisliği ile birlikte optik sistemlerin geliştirilmesi; mekatronik mühendisliği ile üzerinde çalıştığımız robotik kolun endoskopik cerrahide tutaç olarak kullanılması ve ileri aşamada geliştirilen robotun cerrahide kullanılması  hedeflenmiştir.

 

İlk iki alanda ülkemizin farklı üniversitelerinde yapılan ve halen yürütülmekte olan çalışmalar bulunmaktadır.  3. alan ülkemizde yeni olup başlamış veya halen yürüyen çalışma bulunmamaktadır.  Her üç alanı da bir merkez çatısı altında toplayarak yönergede bildirilen bilim dalları, disiplinler ve diğer merkezler ile ortak koordineli bilimsel çalışmalar yapılması amaçlanmaktadır.